I C 109/22 - uzasadnienie Sąd Rejonowy w Lipsku z 2023-06-12
Sygn. akt I C 109/22
UZASADNIENIE
Pozwem wniesionym w dniu 5 września 2022 roku M. J. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą AutoZastępcze.pl (...) w S. skierował przeciwko pozwanemu Towarzystwu (...) Spółka Akcyjna w W. żądanie zasądzenia na jego rzecz kwoty 499,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 7 listopada 2019 roku do dnia zapłaty. Nadto domagał się zasadzenia na swoją rzecz od pozwanego kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu strona powodowa podniosła, że w dniu 13 września 2019 roku w wyniku zdarzenia drogowego samochód poszkodowanego uległ uszkodzeniu. Sprawca kolizji posiadał zawartą z pozwanym umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Zdarzenie nastąpiło z wyłącznej winy sprawcy. Szkoda została zgłoszona w Towarzystwie (...) Spółka Akcyjna w W.. Powód wskazuje, iż poszkodowany zdarzeniem M. G. (1) pozbawiony bez własnej winy pojazdu zawarł z nim umowę najmu pojazdu zastępczego przy stawce dobowej wynoszącej 200,00 zł netto na okres od dnia 15 września 2019 roku do dnia 7 października 2019 roku. Łączny koszt najmu we wyżej wskazanym okresie (23 dni) wyniósł 5.658,00 zł. Poszkodowany i powód zawarli między sobą umowę cesji wierzytelności, w wyniku której powód wszedł w prawa i obowiązki pozwanego, w zakresie możliwości żądania zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Decyzją z dnia 9 października 2019 roku pozwany jedynie częściowo uznał roszczenie powoda wypłacając z tego tytułu kwotę 2.404,65 zł za 23 dni najmu pojazdu zastępczego przy zredukowanej stawce najmu w wysokości 85,00 zł netto. Tym samym wysokość dotychczas wypłaconego z tego tytułu odszkodowania została zaniżona i powód dochodzi częściowej kwoty faktycznych kosztów najmu pojazdu zastępczego. / pozew wraz z uzasadnieniem k. 3-5/.
Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 8 września 2022 roku tutejszy Sąd uwzględnił żądanie pozwu w całości. /nakaz zapłaty k. 41/.
Pozwane Towarzystwo z zachowaniem ustawowego terminu złożyło sprzeciw od wydanego nakazu zapłaty, w którym zaskarżyło go w całości i wnosiło o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych. Pozwany podniósł, iż przyznał odszkodowanie tytułem zwrotu najmu pojazdu zastępczego w wysokości 2.404.65 zł. Uznał tym samym uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego, kwestionując jednocześnie wysokość dobowej stawki czynszu. Strona pozwana wskazała, iż po zgłoszeniu szkody skierowała do poszkodowanego pismo, w którym oferowała zorganizowanie najmu pojazdu zastępczego w tym samym segmencie co pojazd uszkodzony w stawce po 85,00 zł netto za dobę. Jednakże poszkodowany nie skorzystał z przedmiotowej oferty tylko wynajął pojazd za stawkę wyższą od proponowanej, co w ocenie pozwanego było nieracjonalne i w żaden sposób nie minimalizowało zakresu szkody. Pozwany w toku postępowania likwidacyjnego zweryfikował stawkę za dobę najmu pojazdu zastępczego do poziomu oferowanego przez podmiot współpracujący z pozwanym. Tym samym w jego ocenie poniesienie wydatków przez poszkodowanego z tego tytułu ponad wypłaconą kwotę nie było celowe i uzasadnione. /sprzeciw od nakazu zapłaty k. 44-47/.
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 13 września 2019 roku w miejscowości B., gmina I., powiat (...), woj. (...) doszło do zdarzenia drogowego, podczas którego kierujący pojazdem marki V. (...) o nr rej. (...) M. D. nie zachował szczególnej ostrożności, wyjechał z drogi podporządkowanej i uderzył w poruszający się prawidłowo pojazd marki S. (...) o nr rej. (...), w wyniku czego doszło do uszkodzenia tego pojazdu. Bezpośrednio po zdarzeniu wezwano patrol policji. /zeznania świadka M. G. (2) k. 65v, Z. G. k. 65v, ksero dowodu rejestracyjnego k. 50-51/.
Sprawca kolizji posiadał zawartą z pozwanym umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym. Zdarzenie nastąpiło z wyłącznej winy sprawcy. /okoliczność bezsporna/.
Uszkodzony samochód poszkodowanego nie nadawał się do dalszego użytku. Z. G. nie posiadał innego pojazdu. Samochód był mu niezbędny do prowadzenia zwykłych spraw codziennych i dojazdu do pracy do S.. /zeznania świadka M. G. (2) k. 65v, Z. G. k. 65v/.
W dniu 15 września 2019 roku M. G. (2) upoważniony przez swojego ojca Z. G. wynajął u AutoZastępcze.pl (...) w S. auto zastępcze marki K. C. przy określeniu stawki najmu na 200 zł netto (246 zł brutto) za dobę. Tego samego dnia M. G. (2) zawarł z AutoZastępcze.pl (...) w S. umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przeniósł na cesjonariusza wierzytelność prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu pojazdu zastępczego, przysługującą mu w związku ze szkodą z dnia 13 września 2019 roku względem ubezpieczyciela sprawcy szkody. /oświadczenie k. 10, umowa najmu pojazdu k. 9, umowa cesji wierzytelności k. 16, zeznania świadka M. G. (2) k. 65v, Z. G. k. 65v/.
Dnia 16 września 2019 roku poszkodowany zgłosił szkodę do Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna w W.. /zgłoszenie szkody k. 52-53/.
W dniu 17 września 2019 roku ubezpieczyciel przesłał do Z. G. pismo zawierające potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia szkody z dnia 13 września 2019 roku, która została zarejestrowana i prowadzona pod numerem 115- (...). W jego treści zawarł informację o możliwości najmu pojazdu zastępczego w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. W treści tej informacji wskazano na fakt współpracy ubezpieczyciela z partnerem o ogólnopolskim zasięgu działania. Nadto podano koszt stawki brutto za dobę najmu dla pojazdu z segmentu C (takiego jak uszkodzony) w kwocie 85 zł. W celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących najmu pojazdu wskazano numer do kontaktu telefonicznego a także pouczenie o możliwości weryfikacji stawki dobowej w przypadku skorzystania z oferty podmiotu zewnętrznego. Załącznikiem do przedmiotowego pisma była informacja o kosztach oraz zasadach wynajmu. /pismo ubezpieczyciela k. 54-56/.
Natomiast w dniu 18 września 2019 roku powód poinformował mailowo ubezpieczyciela o dokonanej cesji wierzytelności oraz zawartej z poszkodowanym umowie najmu pojazdu zastępczego a także zwrócił się o udzielenie informacji odnośnie najmu pojazdu zastępczego u ubezpieczyciela poprzez odpowiedź na zadane pytania. /pismo powoda k. 17, 19/.
Okres wynajmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego trwał przez 23 dni. Dnia 7 października 2019 roku M. G. (2) zwrócił auto zastępcze. Następnie dnia 8 października 2019 roku powód za wynajem pojazdu wystawił na poszkodowanego fakturę VAT nr (...) opiewającą na łączną kwotę 5.658,00 zł z terminem płatności przypadającym na dzień 22 października 2019 roku. /faktura VAT k. 14/.
W toku postępowania likwidacyjnego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna w W. decyzją z dnia 9 października 2019 roku przyznało poszkodowanemu kwotę 2.404,65 zł brutto z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego, uznając za zasadny najem w pełnym okresie czasu, obniżając jednocześnie stawkę najmu do wysokości 85 złotych netto za dobę zgodnie z przekazanymi stawkami za wynajem. /decyzja k. 21-22/.
Powód nie zgadzając się z powyższą decyzją ubezpieczyciela złożył odwołanie domagając się wypłaty pełnej kwoty wynikającej z faktury za najem pojazdu zastępczego. /odwołanie k. 32-32v/.
Ostatecznie pozwany podtrzymał dotychczasowe stanowisko w zakresie wysokości wypłaconej poszkodowanemu kwoty z tytułu najmu pojazdu zastępczego. /pismo pozwanego k. 23-31/.
Dnia 5 grudnia 2019 roku powód wezwał Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. do zapłaty kwoty 3.253,35 zł tytułem brakującej kwoty odszkodowania. /wezwanie do zapłaty k. 20/.
Pozwany do dnia wniesienia pozwu nie dokonał zapłaty żądanej kwoty. /bezporne/.
Biegły sądowy mechaniki pojazdowej i ruchu drogowego R. D. wskazał, iż rynkowe ceny najmu pojazdu zastępczego dla klasy „segment C” w 2019 roku wynosiły od 160 do 320 zł netto, tj. 196,80 zł do 307,50 zł brutto. Odnośnie kosztu najmu pojazdu zastępczego przy stawce 200,00 zł netto biegły nadmienił, iż zastosowana stawka mieści się w zakresie cen wynajmu pojazdów kategorii jak uszkodzone i wynajęte. /opinia biegłego k. 72-73/.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony postępowania, zeznań świadków M. G. (2) i Z. G. oraz opinii biegłego sądowego mechaniki pojazdowej i ruchu drogowego R. D..
Autentyczność dokumentów nie była kwestionowana przez strony, jak również nie wywołała żadnych uzasadnionych wątpliwości Sądu, co do ich prawdziwości. Źródłem dowodowym o szczególnym znaczeniu na gruncie rozpoznawanej sprawy jest opinia sporządzona przez biegłego sądowego z zakresu mechaniki pojazdowej i ruchu drogowego R. D.. Opinia została wykonana rzetelnie i szczegółowo, zgodnie ze standardami zawodowymi, jak również zawarte w niej ustalenia zostały poparte wszechstronną i wnikliwą analizą zebranego materiału dowodowego. Biegły jako osoba obca dla stron, nie miał żadnego interesu w tym, aby formułować wnioski w sposób nierzetelny, gdyż był niezainteresowany rozstrzygnięciem sprawy na korzyść którejkolwiek ze stron.
Sąd Rejonowy zważył, co następuje:
W ocenie Sądu przedmiotowe powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
W niniejszej sprawie znajdują zastosowanie zasady odpowiedzialności samoistnego posiadacza mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody statuowane w przepisie art. 436 kc oraz – w związku z objęciem odpowiedzialności posiadacza pojazdu obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej – przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2022.2277), zwana dalej ustawą.
W myśl przepisu art. 822§1 kc, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zaś zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy, zakład ubezpieczeń zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczyciel odpowiada w granicach odpowiedzialności sprawcy szkody – odpowiada za normalne następstwa działania bądź zaniechania, z którego szkoda wynikła. Wysokość odszkodowania winna odpowiadać rzeczywistym, uzasadnionym kosztom usunięcia skutków wypadku, ograniczona jest jedynie kwotą określoną w umowie ubezpieczenia (art. 824§1 kc, art. 36 ustawy).
Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35 ustawy).
Zakład ubezpieczeń w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej wynikającej z umowy ubezpieczenia przejmuje obowiązki sprawcy wypadku. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń nie może wykraczać poza granice odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, ale również nie może być mniejsza niż wynikła na skutek ruchu pojazdu mechanicznego szkoda. W sferze odpowiedzialności odszkodowawczej podstawowym założeniem wszelkich rozważań jest z reguły zasada pełnego odszkodowania. Wynika z niej, że wszelka szkoda wyrządzona przez posiadacza lub kierowcę pojazdu mechanicznego, powinna być w świetle obowiązujących przepisów prawa pokrywana przez zakład ubezpieczeń w ramach obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.
W przedmiotowej sprawie bezspornym między stronami był fakt zaistnienia zdarzenia komunikacyjnego z dnia 13 września 2019 roku, w wyniku którego uszkodzony został należący do Z. G. samochód marki S. (...). Do zdarzenia drogowego doszło z winy osoby ubezpieczonej w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym Towarzystwie (...) Spółka Akcyjna w W.. Przedmiotem sporu nie była zatem zasada odpowiedzialności pozwanego za przedmiotową szkodę, ubezpieczyciel nie kwestionował również uprawnienia poszkodowanego do skorzystania z pojazdu zastępczego oraz okresu najmu tego pojazdu. Osią sporu w niniejszej sprawie była jedynie wysokość stawki dobowej najmu pojazdu zastępczego, z którego korzystał poszkodowany.
Zważyć dalej należy, że utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia stanowi szkodę majątkową. Niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego jest normalnym następstwem szkody w rozumieniu art. 361§1 kc. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkody podlegających wyrównaniu. Samo tylko zaciągnięcie przez poszkodowanego zobowiązania do zapłaty czynszu najmu pojazdu zastępczego stanowi szkodę w rozumieniu art. 361§2 kc, pozostającą w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym (uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2020 r., III CZP 63/19, LEX).
Podkreślenia jednak wymaga, że nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354§2, art. 362 i 826§1 kc). Na dłużniku ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji - gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do wzrostu składek ubezpieczeniowych (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 roku, III CZP 5/11).
Zauważyć należy, że poszkodowany wynajął samochód zastępczy u powoda jako wybranego przez siebie podmiotu. Ubezpieczycielowi zostało zgłoszone żądanie naprawienia szkody przez samego poszkodowanego z tytułu odszkodowania. Oferta zorganizowania najmu pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela in abstracto nie może być traktowana jako niemająca znaczenia dla zasadności stawki najmu.
W niniejszej sprawie wygenerowane zostały niewątpliwie koszty najmu pojazdu zastępczego w wysokości 5.658,00 zł (faktura VAT k. 14). Istotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia pozostawało ustalenie, czy wydatki tego rzędu były faktycznie uzasadnione. Innymi słowy, czy poszkodowany decydując się na najem pojazdu u powoda z jednoczesnym brakiem skorzystania z oferty przedstawionej przez ubezpieczyciela prowadzącego proces likwidacji szkody nie naruszył obowiązku minimalizacji szkody, a więc zaniechania czynności mogących bezpodstawnie rozszerzać zakres odpowiedzialności odszkodowawczej strony pozwanej.
Wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Jeżeli zatem ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te w zakresie nadwyżki będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za "celowe i ekonomicznie uzasadnione". W tym kontekście istotne znaczenie ma nie tylko równorzędność samego pojazdu, ale także dodatkowych warunków umowy, takich jak np. czas i miejsce udostępnienia oraz zwrotu pojazdu zastępczego, czy też obowiązek wpłaty kaucji. Jeżeli istotne warunki wynajmu proponowanego przez ubezpieczyciela czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobne niedogodności o charakterze niemajątkowym, które mogą wiązać się np. z koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela. Poniesienia wyższych kosztów nie uzasadnia również sama przez się prostota skorzystania z oferty najmu złożonej przez przedsiębiorcę prowadzącego warsztat naprawczy, w którym uszkodzony pojazd ma być naprawiany. Konieczność dodatkowego kontaktu z ubezpieczycielem (w praktyce zwykle telefonicznego) nie może być uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu. Co więcej, należy uznać, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Nie ma to nic wspólnego z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty rynkowej najmu, nie jest bowiem istotne to, czy propozycja ubezpieczyciela jest najtańsza, lecz to, że jest przez niego akceptowana (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 roku, III CZP 20/17, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2018 roku, I CSK 637/17, Lex). Sąd w pełni podziela zaprezentowane stanowisko Sądu Najwyższego, które uzyskało aprobatę również w licznych orzeczeniach sądów powszechnych (m.in. wyroki Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 7 maja 2018 roku, III Ca 254/18, Lex 5 czerwca 2019 roku, III Ca 240/19, Lex, wyroki Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 13 kwietnia 2018 roku, VIII Ga 297/18, Lex, z dnia 6 lipca 2018 roku, VIII Ga 297/18, Lex, wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 21 lutego 2018 roku, I Ca 12/18).
Nadto zgodnie z obowiązującym modelem kontradyktoryjnego procesu cywilnego na każdej ze stron ciąży obowiązek wykazania faktów, z których wywodzą dla siebie korzystne skutki prawne (art. 6 kc, art. 232 kpc). Oznacza to, że powód zobowiązany był udowodnić, że poszkodowany nie miał realnej możliwości skorzystania z oferty najmu pojazdu zastępczego, przedstawionej przez ubezpieczyciela bądź też, że oferta ta była na tyle niedogodna i niekorzystna w kontekście uzasadnionych praw poszkodowanego, że poniesienie przez niego wydatków w ramach umowy najmu z dnia 15 września 2019 roku było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Powinności tej powód nie zdołał sprostać.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy bezsprzecznie poszkodowany był poinformowany skutecznie o możliwości bezpłatnego najmu pojazdu zastępczego przez firmę ubezpieczeniową. Propozycję taką pozwany zawarł w piśmie skierowanym do poszkodowanego na jego adres e-mail niezwłocznie po zgłoszeniu przez niego przedmiotowej szkody z pouczeniem nie tylko o trybie zgłoszenia chęci najmu pojazdu zastępczego (numer kontaktowy), ale również akceptowanych stawkach. Pozwany powiadomił również poszkodowanego, że w przypadku wynajęcia pojazdu od podmiotu zewnętrznego zastrzega sobie prawo weryfikacji faktury za najem do kwoty przewidzianej dla klasy pojazdu uszkodzonego. Jednakże poszkodowany nie tylko nie skorzystał z propozycji pozwanego, ale nawet nie podjął jakichkolwiek działań, które pozwoliłyby mu zapoznać się ze zindywidualizowaną ofertą przedstawioną przez pozwanego. Sąd uznał, iż nie zaistniały żadne istotne przeszkody, aby poszkodowany zapoznał się z ofertą najmu pojazdu zastępczego proponowaną przez ubezpieczyciela i z niej skorzystał. Tymczasem poszkodowany zignorował całkowicie możliwość zorganizowania najmu przez ubezpieczyciela. Bez znaczenia pozostała przy tym okoliczność, uprzedniego wynajęcia pojazdu zastępczego u powoda. Wprawdzie po zapoznaniu się z warunkami najmu przedstawionymi przez pozwanego mógłby porównać obie oferty i wybrać tę, która byłaby korzystniejsza tak z punktu widzenia finansowego, jak i proponowanych warunków najmu, czy modelu pojazdu, po czym mógł rozwiązać umowę z powodem, czy też odstąpić od niej. Bierność poszkodowanego w tym zakresie zdaniem Sądu nie znajduje żadnego logicznego wytłumaczenia.
Jednocześnie powód w toku postępowania nie wykazał okoliczności tego rodzaju, która uzasadniałaby odmowę skorzystania z oferty pojazdu zastępczego przedstawionej przez ubezpieczyciela. Poszkodowani jednoznacznie zeznali, iż nie posiadali żadnych wymogów co do pojazdu zastępczego. Potrzebowali jedynie auto do realizacji potrzeb życia codziennego. Nie można przy tym tracić z pola widzenia okoliczności, iż przedmiotowa szkoda miała miejsce w dniu 13 września 2016 roku a jej zgłoszenie ubezpieczycielowi nastąpiło w dniu 16 września 2019 roku. Niespornie zatem pojazd zastępczy nie był poszkodowanemu niezbędny „od ręki” i miał on czas, aby nie tylko rozeznać się w rynkowych stawkach najmu, ale także podjąć kontakt z ubezpieczycielem i ustalić dokładne warunki oferty, jakie mogły mu zostać zaproponowane. Analiza zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności przedłożona dokumentacji, ale również zeznania świadków M. G. (2) i Z. G. prowadzi do konkluzji, iż poszkodowany nie brał pod uwagę najmu pojazdu zastępczego od pozwanego. Nie był taką formą najmu w ogóle zainteresowany. Podkreślić należy, iż poszkodowany nie czekając na jakąkolwiek propozycję ze strony ubezpieczyciela wynajął on pojazd zastępczy u powoda (dnia 15.09.2019r.), po czym dopiero zgłosił szkodę ubezpieczycielowi (dnia 16.09.2019r.). W ocenie Sądu poszkodowany nie liczył się z kosztami najmu pojazdu zastępczego, skoro powód niejako zwolnił go z obowiązku minimalizacji szkody, dostarczając auto zastępcze bezpłatnie, a jedynie z obowiązkiem przeniesienia wierzytelności przysługującej mu z tego tytułu od ubezpieczyciela. Trudno więc uznać, aby poszkodowany brał w jakimkolwiek zakresie pod uwagę obowiązek minimalizacji szkody. Brak skorzystania przez poszkodowanego z propozycji ubezpieczyciela stanowił zachowanie sprzeczne z obowiązkiem współpracy z dłużnikiem w celu minimalizacji szkody wynikającym z art. 354§2 kc.
Sąd nie znalazł również dostatecznych argumentów, aby uznać za spełnienie obowiązku minimalizacji szkody działań podejmowanych w toku likwidacji szkody przez powoda. Aby być w tej kwestii precyzyjnym należy wyraźnie zaznaczyć, że nie były to działania, a jedynie jednostkowe wystąpienie do ubezpieczyciela w toku postępowania likwidacyjnego o przedstawienie mu jako cesjonariuszowi szczegółowych warunków najmu pojazdu (wiadomość e – mail z dnia 18 września 2019 roku). Nadto trudno oczekiwać w tym przypadku od przedsiębiorcy, czerpiącego zysk z najmu pojazdu zastępczego, aby czynił starania mające doprowadzić do wyboru przez poszkodowanego oferty ubezpieczyciela, co oznaczałoby dla niego utratę spodziewanego dochodu. Dla powoda, jako przedsiębiorcy trudniącego się m.in. wynajmem pojazdów zastępczych - oferta pozwanego była zatem mniej korzystna.
Reasumując, w ocenie Sądu, w przedmiotowym stanie faktycznym, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, trudno uznać, iż koszty powstałe tytułem najmu pojazdu zastępczego, objęte wystawioną przez powoda fakturą VAT, były celowe i ekonomicznie uzasadnione, skoro strona powodowa, pomimo poinformowania przez ubezpieczyciela przy zgłoszeniu szkody, że ma prawo wynająć pojazd zastępczy oraz o współpracujących z ubezpieczycielem wypożyczalniach pojazdów i stosowanych przez nie stawkach, zdecydowała się kontynuować najem w oparciu o stawkę na poziomie ponad dwukrotnie wyższym, od przedstawionej przez pozwanego propozycji (200 zł netto względem 85 zł netto). Powyższe implikuje jednoznaczną konstatację, iż poszkodowany nie współdziałał z pozwanym, aby zminimalizować rozmiary szkody, choć do powyższego obligowała go treść art. 354§2 kc. Naruszenie tej zasady skutkuje uznaniem, że wierzyciel przyczynił się do zwiększenia rozmiarów szkody, co uzasadnia wówczas zmniejszenie zakresu obowiązku jej naprawienia stosownie do treści art. 362 kc, jak w przedmiotowej sprawie. Oczywiste jest również, że sam fakt, iż stawka dobowa przyjęta przez powoda mieści się w granicach stawek rynkowych, co wynika ze sporządzonej w sprawie opinii biegłego R. D. jest niewystarczający do uznania roszczenia za uzasadnione.
Z powyższych względów w ocenie Sądu należało przyjąć stawkę najmu akceptowaną przez ubezpieczyciela, tj. 85,00 zł netto za dobę, nie zaś stawkę z faktury VAT za najem pojazdu, co skutkowało oddaleniem powództwa w całości, o czym w punkcie I – szym sentencji wyroku.
O kosztach procesu rozstrzygnięto w punkcie II – gim wyroku w oparciu o art. 98 kpc. Strona pozwana wygrała proces w całości, dlatego też była uprawniona do żądania zwrotu kosztów procesu w pełnej wysokości, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 90 zł, zgodnie z §2 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.
Dnia 14 czerwca 2023 r. SSR Andrzej Jędra
Z/ odpis orzeczenia wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda, pełnomocnikowi pozwanego
Dnia 14 czerwca 2023 r. SSR A. J.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Lipsku
Data wytworzenia informacji: